نقد و بررسی فایده¬گرایی از دیدگاه جی. جی. سی. اسمارت

جی. جی. سی. اسمارت، یک پراگماتیست و یکی از حامیان فایده¬گرایی عمل¬محور است و اندیشه¬ی وی تا حد زیادی متأثر از آراء سیجویک است. اسمارت بیشتر کوشیده است که به دو اشکال رایج علیه فایده¬گرایی یعنی تعارض فایده¬گرایی با شهودهای اخلاقی ما و همچنین مشکل محاسبه¬ی پیامدهای افعال پاسخ دهد. بدین منظور وی ابتدا شهودهای اخلاقی را منکر شده و رویکردی ناشناخت¬گرایانه اتخاذ می¬کند. همچنین در برخی موارد که انجام فعل فایده¬گرایانه منجر به تعارضات با شهودهای اخلاقی ما می-شود، به تمایز میان مقام نظر و مقام عمل متوسل می¬شود. و سپس برای رفع مشکل محاسبه از نظریه¬ی بازی¬ها و کاربرد استراتژی مختلط در آن و نیز اصل موضوع امواج آبگیر بهره می¬برد. اسمارت به کرّات برای تبیین اندیشه¬های خود، تمایزی را که سیجویک میان فایده¬ی یک عمل و فایده¬ی تحسین و تقبیح آن عمل قائل شده، مورد استفاده قرار داده است.